He thu hi naupan lai atanga vawiin thlenga ka thian tha, Pu Zorinsanga’n Lehkhabu tihchhuah ka tum puala a ziak a ni a, mahse rokhawlhna avangin ka tichhuak thei ta lo a. Chutihlaiin IT lamah hma kan sawn zel a, blog lamah kan inher ta a ni.
MA ka zirchhuah atanga kum 3 lai a liam hnu, kum 2009 thleng khan innghahna tlak hna ka nei thei tlat lo mai a, a manganthlak ngawt mai. Nun a nguai a, rilru a hah a ni. Ka ngaihtuahna beidawng leh tlahniam mek tinung thar leh turin ngaihdan thar ka nei ta a, ‘engemaw tak ka tih a ngai a ni’ tiin. Tichuan Mizotawnga lehkhabu la awm ngai lo Economics Dictionary ka buatsaih ta tlauh tlauh mai a ni. He thil buaipui tura rilru ka siam darkar atang khan ka nun a nguai tawh lo a, ka hlim a, a thim zawnga thil thlir a inngaihtuah ngut ngut ka nei ta lo. Hlim takin, phûr takin, thatho takin ka ziak zel a, beidawnna te, ngaihtuahna tha lo ten min tibuai tawh lo a. Kum khat hnuah hlawhtling takin ka tichhuak thei ta mai a, keimah taka hi a lawm leh hlim ber chu ka ni ta zawk. Mihringte hian ‘engemaw tak’ tih hi kan lo mamawh a, hmachhawp neih hi nun hlimna a lo ni.
Hna pangngai ve tak ka hmu chho zui a, contract mai mah nise a hlimawm ve em em mai. Hun a lo vei zel a, engtikahnge ka hna a tawp ang tih ngaihtuahna chuan rilru a tihah leh tan ta. Hna nghet a vang em em mai si a. Ka nupui fanaute ka han ngaihtuah a, ka mang a ang a ni. Thlabi hlawh hman zawh zel a, hna atanga min ban hun nghah ngawt mai chu a dik si lo. Khawvelah ka tan innghahna tur nghet leh tlo a awm lo hlea ka hriatna avanga ka nun beidawn lek lek lak ata talchhuak turin ngaihdan thar ka nei leh ta a, ‘engemaw tak ka tih a ngai a ni’ tiin. Tichuan in sak bultan ka tum ve ta tawp mai a. Engtinnge ka sak theih ang le? Ka hre mai bik lo, mahse ka ngaihtuah dawn a lawm. Chu thutlukna ka siam atang chuan ka nun hi a hlim em em. Ka insak bultan pawh chu chak vut vut thei lo mah ila ngaihtuahna tha lo lak ata min chelh tlat reng tu a ni a, nun nguaina leh rilru hahna ata min chhanhimtu a ni. Beidawnna awmze neilo lak ata talchhuak tura ngaihtuahna thar min pe thintu Pathian hi ka tan a va tha tehlul em!
Hmachhawp neih a, tihlawhtling tura beih hi hringnun tinuamtu a lo ni a. Engemaw thil tum kan neih avanga khawsak han inhrek leh han insiamremte hi a hlimawm em em mai a lo ni. American tlangval, depression avanga vawi tam intihhlum lo tum tawh chuan, television programme pakhat a en atangin plastic hluihlawn hmanga in lem siam a chak ta tlat mai a, in lem design hrang hrang a siam ta tlut tlut mai a, a phûr a, a hlim a, nuam a ti a, depression a nei leh tawh ngai lo. A tan khawvel a lo parchhuak leh ta zawk daih a ni. Tlawngawl mai mai lo la, ‘engemaw tak tih a ngai a ni’ tiin rilru siam fo la, chumi atan chuan bei la, ‘Nun Duhawm’ tak nei ang che.
Duhsakna sang ber nen... Zorina Fanai, January 2016.
Comments